‘Als de overheid veranderingen afdwingt, wordt het bedrijfsleven vanzelf creatief’
Horizons is een innovatienetwerk dat zich inzet voor een duurzame toekomst. In de serie ‘Duurzame Toekomst’ introduceren we de experts in ons netwerk. Wie zijn ze, wat doen ze en wat drijft ze?
Deel 5. De Duurzame toekomst van Jeroen van Zwieten
Nederland scoort niet goed op duurzaamheid. Toch – of misschien juist daarom – is duurzaam ondernemer Jeroen van Zwieten optimistisch over de kansen voor toekomst. Als Den Haag en Brussel duidelijke kaders formuleren voor de energietransitie en klimaatadaptatie, komt het bedrijfsleven vanzelf in beweging, is zijn overtuiging. “Kijk naar Macron: nadat hij verordonneerde dat nieuwe gebouwen minimaal 30 procent bedekt moeten zijn met groen of zonnepanelen, is in Frankrijk een hele industrie ontstaan voor groene dakoplossingen.”
De sneeuwbal is al aan het rollen
Op veel duurzaamheidslijstjes staat Nederland onderaan. Zo heeft Nederland volgens statistiekbureau Eurostat de minste duurzame energie in Europa. Hoewel de hoeveelheid opgewekte zonne- en windenergie de afgelopen jaren stijgt, gaat de groei nog altijd te traag. Verschillende onderzoeken van Planbureau voor de Leefomgeving laten zien dat Nederland er niet in slaagt zijn eigen doelstellingen voor CO2-reductie te behalen. ‘Het slechtste jongetje van de klas’, klinkt het vaak.
“Het is zonneklaar dat Nederland moet vergroenen en verduurzamen, en snel ook,” zegt duurzaam ondernemer Jeroen van Zwieten. “De burgers en de overheid raken doordrongen van het belang van de energietransitie en klimaatadaptatie.” Jeroen ziet hier kansen voor ondernemers: iedereen staat te springen om slimme oplossingen. “De beweging is al in gang gezet, de sneeuwbal is al aan het rollen,” aldus Jeroen. “Nu moeten we ervoor zorgen dat deze sneller gaat rollen en groter wordt.”
AI voor duurzaamheid
Jeroen is oprichter van Sobolt, een bedrijf voor data- en AI-gedreven oplossingen voor een duurzame toekomst. “We zitten midden in een datarevolutie,” vertelt hij. “De wereld verandert ingrijpend door kunstmatige intelligentie, maar dat gaat niet overal even snel. Je ziet nu vooral veel AI-toepassingen in de financiële dienstverlening, de technische industrie en de medische sector. Met Sobolt willen wij de datarevolutie inzetten voor een gebied waar nog minder aandacht is voor AI, namelijk duurzaamheid.” Lachend: “Ons doel is om met de éne revolutie de ándere in gang te zetten.”
“Ons doel is om met de éne revolutie de ándere in gang te zetten.”
Sobolt ontwikkelt uiteenlopende projecten en gebruikt daarbij steeds verschillende technologieën en samenwerkingspartners. “We ontwikkelen verschillende producten naast elkaar en verkennen ook nieuwe kansen,” vertelt Jeroen. “Er komen steeds meer datasets beschikbaar en gemeenten en provincies pakken duurzaamheid steeds professioneler aan. Daardoor kunnen we niet alleen nieuwe dingen uitproberen, maar ook bestaande oplossingen opschalen.”
Thermografische camera’s, lidarsensors en luchtfoto’s
Een van die oplossingen is HeatPulse. Daarmee worden met thermografische camera’s warmtescans gemaakt van woninggevels. Deze scans worden geanalyseerd door slimme software, wat resulteert in een automatische rapportage op maat met bijpassend isolatie-advies. “Vorig jaar hebben we met HeatPulse meer dan 50.000 huizen geanalyseerd in veertig gemeenten,” vertelt Jeroen. “Uit onderzoek blijkt dat mensen vijf keer vaker overgaan tot isolatiemaatregelen wanneer ze een thermisch beeld van hun eigen gevel zien, dan wanneer ze een algemeen isolatieadvies krijgen. Doordat het proces grotendeels geautomatiseerd is, kunnen we met deze oplossing op grote schaal impact maken.”
Een andere oplossing is TreeTracker. Deze tool is ontwikkeld in samenwerking met bomenconsultancy Bomenwacht en brengt de impact van bomen in steden in kaart. Een lidarsensor op het dak van een auto maakt automatische 3D point clouds van bomen. Vervolgens wordt met behulp van software van de USDA Forest Service de impact van bomen berekend. “Bomen zijn enorm belangrijk voor verkoeling en de kwaliteit van leven in de stad,” legt Jeroen uit. “Gemeentes werken nu met normen hoeveel ‘groen’ er in de stad moet zijn per vierkante kilometer, maar de ene boom is de andere niet. Een grote oude eik heeft bijvoorbeeld veel meer impact dan een kleine conifeer. Door TreeTracker kunnen steden de ecologische impact van bomen meetbaar maken en duurzamer plannen.”
Een laatste voorbeeld van Sobolts activiteiten is ZonneDakje. Dat is een tool om te kijken waar de meeste kansen liggen voor het plaatsen van zonnepanelen in de publieke ruimte. ZonneDakje werkt op basis van beeldherkenning, luchtfoto’s en een AI-algoritme. De tool kan worden gebruikt door duurzaamheidsteams van gemeenten om te zien waar er al zonnepanelen liggen, of er daken zijn waar potentieel zonnepanelen geplaatst kunnen worden en of bedrijven die SDE-subsidie hebben ontvangen daadwerkelijk zonnepanelen hebben geplaatst.
Het belang van een sterke overheid
Bij vrijwel alle projecten werkt Sobolt nauw samen met de overheid: het Rijk, provincies of gemeenten. Iets waar Jeroen bijzonder trots op is. “Ik ben altijd overtuigd geweest van het belang van een sterke overheid,” vertelt hij. “Milieu, natuur, zorg, onderwijs – alle zaken die er écht toe doen in ons leven, worden uiteindelijk geborgd door een overheid die duidelijke kaders opstelt, beleid en regels formuleert en ervoor zorgt dat deze worden nageleefd.”
Jeroen heeft bestuurskunde gestudeerd uit de behoefte om bij te dragen aan de publieke zaak. Maar al snel ontdekte hij dat zijn karakter niet goed past in een overheidsfunctie. “Ik ben minder van regels en beleid, en meer van nieuwe dingen uitproberen,” lacht hij. “Maar gelukkig kun je ook als ondernemer bijdragen aan de publieke zaak, vaak in samenwerking met de overheid. Ik ben enorm fier dat ik met Sobolt mag samenwerken met de overheid om Nederland duurzamer te maken.”
Tijd voor actie
Om Nederland duurzamer te maken, is er wel meer actie nodig, zegt Jeroen. “Op papier is het fantastisch geregeld in Nederland,” vertelt hij. “Er zijn allemaal overheidsprogramma’s om duurzaamheid en de circulaire economie te stimuleren. Maar vooralsnog schalen die niet snel genoeg. Er is meer samenwerking en afstemming nodig tussen de overheid en het bedrijfsleven, met een focus op implementatie. Uiteindelijk gaat het om resultaat: wat gebeurt er nou echt?”
“Om Nederland écht snel te verduurzamen, is sterk leiderschap nodig”
Daarbij mag de overheid wat Jeroen betreft best wat strenger en voortvarender zijn. “Om Nederland écht snel te verduurzamen, is sterk leiderschap nodig,” aldus Jeroen. “Kijk naar Macron: nadat hij verordonneerde dat nieuwe gebouwen minimaal 30 procent bedekt moeten zijn met groen of zonnepanelen, is in Frankrijk een hele industrie ontstaan voor groene dakoplossingen. Van architecten tot projectontwikkelaars – iedereen is anders gaan werken. Als de overheid veranderingen afdwingt, wordt het bedrijfsleven vanzelf creatief. En wordt die sneeuwbal, die al aan het rollen is, vanzelf groter.”
Jeroen van Zwieten
Supporter of Sustainability
Jeroen is de eigenaar van Sobolt, een bedrijf dat datagedreven oplossingen (o.a. combinatie van kunstmatige intelligentie en aardobservatie) ontwikkelt die bijdragen aan de duurzame energietransitie en klimaatadaptatie. Ook is Jeroen oprichter van Holland Fit, een bedrijf dat zich - sinds 2005 - inzet voor een vitaler werkend Nederland.
