Project Tokyo; samen bouwen aan de snelste fiets ter wereld

Project Tokyo. Dat was de naam voor het innovatietraject dat we in 2016 zijn begonnen vanuit de KNWU in samenwerking met KOGA, TU Delft, Pontis Engineering en Actiflow. Op de Olympische Spelen van 2016 in Rio haalden het baanteam twee medailles (goud voor Elis Ligtlee, zilver voor Matthijs Büchli). Het was duidelijk dat er voor de volgende olympische cyclus een uitermate talentvolle groep klaar stond. De beste ploeg die Nederland ooit had. Het was het moment om te doen wat we konden doen voor het beste resultaat denkbaar in Tokyo. We gingen in gesprek met partner KOGA en kwamen samen tot de conclusie dat de beste ploeg ook de beste fiets verdiende. Dat was het begin van Project Tokyo; samen bouwen aan de snelste fiets ter wereld.

Nu in 2021 zijn de Olympische Spelen van Tokyo voorbij, de talentvolle Nederlandse ploeg was op de baan ongekend succesvol. Dat is bovenal de prestatie van de sporters en de begeleidingsstaf. Maar het was ook de gedroomde afsluiting van een uniek innovatieproject. Met terugwerkende kracht bleek het een innovatietraject ‘uit het boekje’, waarin alles op zijn plek viel. Een beschrijving aan de hand van zeven succesfactoren.

1 > Begin met een moonshot

Door direct een torenhoge ambitie te formuleren - de snelste fiets ter wereld - wordt het voor alle betrokkenen duidelijk wat de droom is. Een droom waar je graag aan mee wilt werken. En bij wilt horen. Gebruik daarbij de kracht van verbeelding; probeer het einddoel te visualiseren Wij vroegen bijvoorbeeld bij de start alle teamleden wat speed voor hen betekende met de vraag om hiervan een beeld mee te nemen en te presenteren. Mooie inspiratie voor de designers en engineers.

2 > Betrek je klant (in dit geval de renners)

Het lijkt een inkopper van jewelste, toch wordt het vaak vergeten. Haal direct in een innovatietraject je belangrijkste doelgroep erbij. Binnen Project Tokyo zijn dat natuurlijk de renners. Vanaf het allereerste begin hebben de sporters een hele actieve rol gespeeld binnen het project. Een samenwerking waarin sporters en engineers elkaar steeds een stap verder brengen.

“We bouwen geen fiets om er een renner op te zetten, maar we zeggen: hier heb je de renner, daar gaan we een fiets omheen bouwen.”

Matthijs Büchli legt uit hoe hij kijkt naar de ‘oude’ fiets.

3 > Bouw een expertteam

Zorg ervoor dat je werkt met de beste mensen voor het vraagstuk. In Project Tokyo werden specialisten ingeschakeld vanuit diverse expertisegebieden, zoals Actiflow voor het optimaliseren van de luchtstromen (aerodynamica) en Pontis Engingeering voor de juiste samenstelling van het materiaal (carbon). En als je eenmaal het team hebt, identificeer het dan ook als zodanig. Iedereen wist ‘hier wordt iets bijzonders gerealiseerd’ en was trots daarbij te kunnen zijn. Een innovatietraject kan ook fungeren als ultiem teambuilding-middel.

“Het zijn drie enorm specifieke kennisgebieden. De kracht van dit project is dat al die expertisevelden bij elkaar komen, dat er overlap en overleg is en dat we zo tot een optimaal ontwerp komen. Ik heb erg veel lol in de manier waarop die driehoek samenwerkt.” - Arend Schwab, TU Delft.

Jeffrey Hoogland in de studio bij Th3rd, voor het maken van een 3D versie van de renner.

4 > Ga vast, dan haken anderen aan

Je kunt heel lang wachten totdat alles is uitgedacht en alle onzekerheden volledig gedicht zijn, je kunt ook alvast gaan. Dat laatste blijkt vaak de beste optie. Doordat we werkten aan een duidelijk doel konden we vanaf het eerste moment helder communiceren over de plannen. We maakten een video serie van totstandkoming van de baanfiets. Zo raakten andere partijen enthousiast om aan met hun expertise aan te haken op de grote gezamenlijke droom.

Bikefitting

5 > Input: visie, geld, tijd, kennis en aandacht

Een geslaagd innovatieproject komt tot stand door een brede investering, in de vorm van de juiste mix van visie, geld, tijd, kennis en veel aandacht. Besteed ook aandacht aan de kleinste dingen, neem uitgebreid de tijd voor workshops en creatieve feedback. Leg alles nauwkeurig vast.

6 > Plan, maar wees adaptief

Er was een duidelijk tijdspad richting de Olympische Spelen van Tokyo, daarop was de hele planning ingericht. Toch kan er van alles op je pad komen. De afhankelijkheid van een leverancier kan de planning in het gedrang brengen. In dit geval gebeurde natuurlijk het omgekeerde. De Olympische Spelen werden uitgesteld tot 2021. Het gaf tegelijk de mogelijkheid om de sturen van de renners nog verder te optimaliseren en personaliseren.

NOS: Oranje in Tokio op olympische medaillejacht met 'beste baanfiets ter wereld' https://nos.nl/artikel/2284902-oranje-in-tokio-op-olympische-medaillejacht-met-beste-baanfiets-ter-wereld

7 > Combineer lange en korte termijn doelen

Het lange termijn doel ‘de beste fiets tijdens de Olympische Spelen in Tokyo’ was het hoofddoel, maar zorg dat je gaandeweg het traject ook werkt aan andere doelen, dichterbij huis. Voor de renners bijvoorbeeld zorgen dat ze sowieso beter op de fiets zouden zitten. De TU Delft gebruikte inzichten uit het traject in een ander traject voor veiligere stadsfietsen. Koga vertaalt inzichten uit het traject naar hun sportieve fietsenlijn.

Tot slot

In de zomer van 2021 vonden uiteindelijk de Olympische Spelen van Tokyo plaats. De laatste week stond in het teken van het baanwielrennen. En het werd een regelrecht succes, met drie gouden medailles; Harrie Lavreysen op de sprint, Shanne Braspennincx op de keirin en de teamsprint bij de heren, een keer zilver voor Jeffrey Hoogland op de sprint, en brons voor Harrie Lavreysen op de keirin en Kirsten Wild op het omnium.