De toekomst van de Elfstedentocht
Dit stuk is afkomstig van het platform SportKnowHowXL, in de categorie ‘Vraag & Antwoord’ waarin Mark Tuitert een vraag stelt aan Vincent Luyendijk.
De vraag van Mark Tuitert
De laatste Elfstedentocht die werd verreden vond plaats in 1997. Nooit eerder zat er zoveel tijd tussen twee edities als nu. Want dat er ooit nog Elfstedentocht komt, daar ben ik van overtuigd. Maar hoe gaat deze wedstrijd - die het grootste eendaagse sportevenement van ons land zal worden - eruit zien in het huidige tijdperk? Wat zal er allemaal veranderen, gezien alle stormachtige digitale ontwikkelingen die er zijn geweest sinds 1997?
Het antwoord van Vincent Luyendijk
Elfstedentocht 2021
We schrijven maandag 4 januari 2021. Precies 24 jaar na de vorige editie, wordt vandaag de zestiende Elfstedentocht verreden. Er heerst Elfstedenkoorts in Nederland. En niet zo’n beetje ook. Volgens velen is dit misschien wel de laatste editie ooit.
05:15 - In meer dan 6 miljoen huishoudens komt een Elfsteden Alert binnen. 'Over 15 minuten is DE start'. Vaders, moeders, kinderen schieten in joggingsbroek, badjas en pyjama. Niemand wil dit missen.
05:16 In Leeuwarden is het 7 graden onder nul.
05:20 Herman van der Zandt staat voor een gigantisch digitaal scherm met de route langs de 11 steden. Hij klikt, zoomt en swipet. En schotelt ons de weersvoorspelling, de windrichting en de ijsdikte per zone voor. Herman heeft heel Friesland onder de vingertoppen.
05:29 Het aftellen is begonnen. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.
05:30 En. We. Zijn. Los. Vanuit de WTC Expo in Leeuwarden stormen 305 wedstrijdschaatsers - op hun schoenen - richting de Zwettehaven. Daar - na 1900 meter - worden de schaatsen aangetrokken.
"Een van de schaatsers in de kopgroep is uitgerust met een camera aan zijn schaatsbril. Het levert unieke nightview beelden"
05:38 De eerste schaatser is op het ijs. In het kunstlicht rondom de Zwettehaven schieten meer dan 700 fotografen de eerste beelden voor de nieuwskaternen en liveblogs overal ter wereld.
05:45 Er ontstaat een kopgroep van 7 man in het aardedonker richting Sneek. Bart Mol, een van de schaatsers in de kopgroep is uitgerust met een camera aan zijn schaatsbril. Het levert unieke nightview beelden. De Friesche Elfsteden en NOS werken hiervoor samen met Velon.
05:57 #HermandeSchaatsman is trending op Twitter.
06:00 De eerste groep toerrijders gaat van start. In totaal rijden 16.599 rijders mee.
07:12 Rondom de eerste vrouw in koers - schaatst een cameraploeg mee. Wat er in 1985 gebeurde zal niet nog eens gebeuren.
08:03 Het NOS-team bestaat uit 623 mensen in Friesland, waaronder 21 verslaggevers, 4 mee-schaatsteams, 11 regisseurs, 6 motoren, 4 helikopters, 18 drones en in totaal 210 camera’s.
08:14 Eindelijk komt de zon op.
08:23 Bij Unibet en Toto zijn Erben Wennemars (1:4), Erik Jan Kooiman (1:3.4) en Frank Vreugdenhil (1:3.1) favoriet.
08:55 Door de harde wind is het chaos op de Friese wateren. Het veld spat uiteen in 14 verschillende groepen. Dankzij gps-tracking is klip en klaar wie de slag mist en wie bij de pinken is.
09:00 Op basisscholen in heel Nederland kijken alle kinderen via het digiboard mee naar de tocht, elk uur heeft het Jeugdjournaal 5 minuten updates in het Elfstedenjournaal.
"Op smart trainers thuis kunnen fietsers meedoen aan de Elfstedenride. Het volledige parcours is in Zwift geplaatst"
09:20 De virtuele lijn van de winnende tijd van Henk Angenent uit 1997 wordt met een dikke groene laser geprojecteerd op het ijs. Iemand merkt op dat dit niet klopt omdat het parcours net even anders is (andere kluunplekken). Het maakt niet veel uit, de rijders laten bij Stavoren de lijn al minuten achter zich.
09:45 Via NOS.nl kan de kijker kiezen uit liefst 17 verschillende live streams, waaronder 11 op vaste posities in alle elf steden.
10:13 Op smart trainers thuis kunnen fietsers meedoen aan de Elfstedenride. Het volledige parcours is in Zwift geplaatst. Virtueel is het niet erg je met de fiets op glad ijs te begeven.
11:15 Erben Wennemars moet zijn inspanning tegen de wind richting Dokkum bekopen. De topploegen maken wel gebruik van hoogwaardige windanalyse van Whiffle.
12:01 Erik Jan Kooiman schrijft geschiedenis op de Bonkervaart. Waar vader Jan het niet redde in de sprint tegen Evert van Benthem (in die legendarische kopgroep), lukt het de voormalig aardrijkskundeleraar wel. Hij komt solo over de streep na 6 uur en 31 minuten, een sensationeel record voor de tocht over 199,9 kilometer.
Legendarisch groepje uit 1985
13:08 Uiteindelijk wint multisport-talent Anne Tauber de wedstrijd bij de vrouwen. Ze finisht in een recordtijd van 7 uur en 38 minuten.
13:14 Beide winnaars worden gebeld door Koning Willem Alexander (die dit keer niet zelf meerijdt).
‘How the Elfstedentocht unites a country #11cities’ is de veelzeggende tweet van oud-president Barack Obama
13:24 Alle toerrijders zijn van minuut tot minuut te volgen met de Elfsteden Tracker App (ETA). Heel Nederland ziet precies hoe het moeder, oom of collega vergaat. De app van de Friesche Elfsteden toont een kaart met meer dan 16.000 bewegende bolletjes. De app is meer dan 5 miljoen keer gedownload.
14:00 Stempelen gebeurt gewoon nog analoog. Alle experimenten met digitale stempels zijn de afgelopen jaren niet waterdicht bevonden.
14:12 De wereld kijkt mee. Wereldleiders feliciteren Nederland met deze unieke gebeurtenis. Onder andere Justin Trudeau, Emmanuel Macron, Boris Johnson en Jacinda Arden laten van zich horen. ‘How the Elfstedentocht unites a country #11cities’ is de veelzeggende tweet van oud-president Barack Obama.
14.20 Runkeeper meldt dat er 856 keer zoveel activiteit in Friesland is in vergelijking met een normale maandag.
14:32 Een opvallend bericht op CNN. Boston Dynamics is er in geslaagd hun robot de perfecte schaatsbeweging te laten uitvoeren. De KNSB toont direct interesse en wil de robot naar Thialf halen.
14:45 Tientallen toerrijders rijden met een ‘follow me’-drone. De politie besluit uiteindelijk deze in beslag te nemen, met het oog op de veiligheid van schaatsers en publiek.
15.20 Herman van der Zandt heeft een top-10 met de realtime ijsdikte.
15:30 Andere Tijden Sport doet een oproep om alle beschikbare beelden alvast in te sturen. Op de dag zelf al stromen yottabytes aan foto’s en video’s binnen. Het zal omgerekend tot 2121 duren om al deze beelden te kunnen bekijken en analyseren.
16:22 Er zijn in totaal 3.200 verslaggevers uit de hele wereld in Friesland. Onder andere Marca, The New York Times en Het Nieuwsblad houden een liveblog bij. BBC, MSNBC en Al Jazeera gaan live vanuit Bartlehiem.
"8 schaatsers doen mee aan een experiment: ze slikken een capsule die de lichaamstemperatuur meet en - real time - informatie geeft over vitale lichaamsonderdelen"
17:15 In Franeker zien we de 5 TikTokkers die de Coolest Kluun Challenge hebben gewonnen. De deelnemer uit Zuid-Korea gaat er uiteindelijk met de hoofdprijs vandoor. Hij heeft de meest hilarische interpretatie van het klunen en de meeste likes natuurlijk. #CoolestKluunChallenge is al dagen trending op TikTok wereldwijd.
18:20 Acht schaatsers doen vandaag mee aan een experiment. Ze slikken een capsule in voorafgaand aan de tocht. Deze meet de lichaamstemperatuur en geeft - real time - informatie over vitale lichaamsonderdelen. Deze technologie werd eerder (gedeeltelijk) toegepast bij de zwemtocht van Maarten van der Weijden. De data wordt door de onderzoekers van TU Delft en de Universiteit Wageningen live gedeeld via SkateScience.org.
19:20 Dione de Graaff meldt dat er meer dan anderhalf miljoen mensen in Friesland zijn.
20:13 Op het lastige stuk richting Dokkum staan schermen, waar geliefden videoboodschappen hebben ingesproken. ‘Kom op papa, we zijn trots op jou, nog 26 kilometer’ galmt het door de weilanden.
21:45 In totaal worden vandaag in Nederland 114.000.000 Whatsapp-berichten verstuurd. Dat is ruimschoots meer dan tijdens de jaarwisseling. De 57.000 mobiele telefoongesprekken in 1997 vallen daarbij in het niet.
22:50 NOS Stories brengt op Instagram continu verhalen van de deelnemers die vechten tegen de tijdslimiet. #halenzehetofhalenzehetniet.
23:54 SKO meldt dat 12.3 miljoen mensen ‘iets’ van de Elfstedentocht op TV hebben gezien.
00:00 Maar liefst 12.645 deelnemers halen op tijd de eindstreep. Slecht 7% activeert het SmartElfstedenkruisje.
00:01 Ruim 5 miljoen kijkers zijn live getuige van de binnenkomst van Theo van Duin. Hij komt 9 seconden tekort.