Deel 2. Natuur en klimaat

Biodiversiteit

Biodiversiteit is de variatie aan planten, dieren en micro-organismen die in een bepaalde omgeving voorkomen. Dit omvat zowel de verscheidenheid aan soorten binnen een gebied als de verschillen tussen ecosystemen in een bepaald gebied. Biodiversiteit is belangrijk voor het behoud van gezonde ecosystemen en voor het welzijn van mensen, omdat het zorgt voor een goede balans in de natuur en bijdraagt aan de gezondheid van de planeet. Biodiversiteit wordt bedreigd door menselijke activiteiten zoals ontbossing, overbevissing en vervuiling, dus het is belangrijk om maatregelen te nemen om de biodiversiteit te beschermen.

Biomimicry

Biomimicry is een benadering van ontwerp en innovatie die is gebaseerd op het bestuderen van de natuur en het gebruiken van de lessen die daaruit worden geleerd om duurzame oplossingen te ontwikkelen voor menselijke uitdagingen. Biomimicry betekent letterlijk "na-apen van de natuur", en het idee is om te leren van de manieren waarop planten en dieren functioneren in de natuur en die kennis te gebruiken om te werken aan oplossingen voor menselijke problemen. Bijvoorbeeld, door te kijken naar de manier waarop bijen communiceren om te zoeken naar voedsel, kan men een betere manier ontwikkelen om informatie te delen in een drukke stad. Biomimicry stelt dat de natuur miljarden jaren aan ervaring heeft opgebouwd en dat we veel kunnen leren door naar haar te kijken en te luisteren.

• De lotus-effect: Dit is een technologie die is ontwikkeld op basis van het ontwerp van de lotusbladeren. Lotusbladeren hebben een uniek oppervlak dat vuil en water afstoot, waardoor ze zelfreinigend zijn. De lotus-effect is nu toegepast op allerlei producten, zoals coatings voor ramen en zonnepanelen, om vuil en water af te stoten en ze gemakkelijker schoon te maken.

• Gecko-tape: Gecko's zijn bekend om hun vermogen om op gladde oppervlakken te lopen zonder te glijden. Dit komt doordat ze microscopische haartjes op hun voeten hebben die zich aan het oppervlak hechten. Dit principe is nu gebruikt om gecko-tape te ontwikkelen, een soort kleefmiddel dat zich stevig aan gladde oppervlakken kan hechten.

• Sharklet: Haaien hebben een uniek huidpatroon dat bacteriën tegenhoudt en infecties voorkomt. Dit patroon is nu gebruikt om Sharklet te ontwikkelen, een soort oppervlaktebehandeling die bacteriën tegenhoudt en infecties voorkomt. Sharklet wordt nu gebruikt op allerlei producten, van medische instrumenten tot keukengerei.

CO2

CO2 is de chemische formule voor koolstofdioxide. Het is een gas dat voorkomt in de aardatmosfeer en dat wordt geproduceerd door de verbranding van fossiele brandstoffen, landbouw en andere menselijke activiteiten. Koolstofdioxide speelt een belangrijke rol in de aardatmosfeer, omdat het helpt om warmte op te slaan en te reflecteren, wat bijdraagt aan het behoud van een aangename temperatuur op aarde. Echter, te veel koolstofdioxide kan leiden tot klimaatverandering, doordat het een broeikasgas is dat bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Het is daarom belangrijk om de uitstoot van koolstofdioxide te verminderen om klimaatverandering tegen te gaan.

CO2 neutraal

CO2 neutraal betekent dat een organisatie, land of activiteit geen netto uitstoot heeft van koolstofdioxide, het belangrijkste broeikasgas dat bijdraagt aan klimaatverandering. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat een organisatie zijn uitstoot van koolstofdioxide compenseert door het planten van bomen of het investeren in duurzame energiebronnen, of dat het gebruik van koolstofdioxide uit de lucht haalt, zoals door het gebruik van koolstofafvang- en opslagtechnologieën. Het doel van CO2 neutraal zijn is om te helpen bij het tegengaan van klimaatverandering en om te zorgen dat de uitstoot van koolstofdioxide op een duurzame manier wordt beheerd.

COP

De COP conferenties, ook wel bekend als de Conferentie van de Partijen, zijn jaarlijkse internationale conferenties die worden georganiseerd door de Verenigde Naties over het klimaat. De conferenties zijn bedoeld om landen bij elkaar te brengen om te praten over klimaatverandering en om te werken aan internationale afspraken en beleid om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en om aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering. De eerste COP conferentie vond plaats in 1995, en sindsdien zijn er jaarlijks COP conferenties gehouden. De meest recente COP conferentie was COP26, die gepland stond om plaats te vinden in november 2021, maar is uitgesteld vanwege de COVID-19 pandemie.

Ecologie

Ecologie is de wetenschap die zich bezighoudt met de relaties tussen organismen en hun omgeving, inclusief andere organismen. Dit omvat onderzoek naar hoe organismen samenwerken en concurreren, hoe ze worden beïnvloed door hun omgeving en hoe ze daarop reageren, en hoe deze interacties bijdragen aan de evolutie en dynamiek van ecosystemen. Ecologie speelt een belangrijke rol bij het begrijpen van de impact van menselijk handelen op de natuurlijke wereld en bij het ontwikkelen van beleid en maatregelen om deze impact te verminderen en de biodiversiteit te behouden.

Ecosysteemdiensten

Ecosysteemdiensten zijn de voordelen die mensen ontvangen van gezonde ecosystemen. Dit kan omvatten dingen zoals voedsel en water, bescherming tegen overstromingen en droogte, recreatie en toerisme, en de regulering van klimaat en luchtkwaliteit. Ecosysteemdiensten zijn van groot belang voor het welzijn van mensen en de planeet, en het is belangrijk om ervoor te zorgen dat ecosystemen gezond blijven om deze diensten te blijven leveren. Er wordt steeds meer aandacht besteed aan het waarderen en behouden van ecosysteemdiensten, omdat dit kan helpen om te werken aan een duurzame en gezonde toekomst voor mensen en de planeet.

• Voedsel: Een gezond ecosysteem kan voedsel leveren, zoals fruit en groenten, vlees, vis en honing.

• Water: Een gezond ecosysteem kan water leveren en waterkwaliteit verbeteren door water te zuiveren en te bewaren.

• Bescherming tegen natuurrampen: Een gezond ecosysteem kan beschermen tegen overstromingen en droogte door water op te slaan en te zuiveren, en door erosie te voorkomen.

• Recreatie en toerisme: Een gezond ecosysteem kan aantrekkelijk zijn voor toeristen en recreatiezoekers, wat kan bijdragen aan de lokale economie.

• Klimaatregulering: Een gezond ecosysteem kan bijdragen aan het reguleren van het klimaat door kooldioxide op te slaan en te helpen bij het voorkomen van klimaatverandering.

• Luchtkwaliteit: Een gezond ecosysteem kan bijdragen aan de luchtkwaliteit door lucht te zuiveren en fijnstof te verwijderen.

Fijnstof

Fijnstof, ook wel PM genoemd, is een verzamelnaam voor kleine deeltjes in de lucht die kleiner zijn dan 2,5 micrometer in diameter. Deze deeltjes zijn zo klein dat ze diep in de longen kunnen doordringen en daar schade kunnen veroorzaken. Fijnstof kan afkomstig zijn van verschillende bronnen, zoals verbranding van fossiele brandstoffen, landbouw, industrie en verkeer. Het is gevaarlijk omdat het de luchtverontreiniging verhoogt en kan leiden tot gezondheidsproblemen, zoals hart- en vaatziekten, longontsteking en astma. Het is daarom belangrijk om fijnstof te verminderen om de luchtkwaliteit te verbeteren en de gezondheid te beschermen.

IPCC

Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) is een intergouvernementele organisatie die is opgericht door de Verenigde Naties en de Wereld Meteorologische Organisatie. Het doel van het IPCC is om wetenschappelijke informatie over klimaatverandering te verzamelen, te evalueren en te rapporteren aan de regeringen van de lidstaten. Het IPCC is de belangrijkste bron van wetenschappelijke informatie over klimaatverandering en wordt erkend als de autoriteit op dit gebied. Het IPCC publiceert periodiek een rapport waarin de laatste wetenschappelijke inzichten over klimaatverandering worden samengevat, en organiseert ook speciale studies en workshops over specifieke onderwerpen.

Koolstofopname

Koolstofopname verwijst naar het proces waarbij organismen koolstofdioxide uit de lucht opnemen en omzetten in organische stof, zoals planten doen via fotosynthese. Dit proces speelt een belangrijke rol bij het reguleren van de hoeveelheid koolstofdioxide in de atmosfeer en bij het bevorderen van de biodiversiteit. De koolstofopname door planten en andere organismen kan ook worden gestimuleerd door bepaalde maatregelen, zoals het planten van bomen en het bevorderen van biologische landbouw. Dit kan helpen bij het verminderen van de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer en bij het tegengaan van klimaatverandering.

Koolstofsequestratie 

Koolstofsequestratie is het proces waarbij koolstofdioxide (CO2) uit de atmosfeer wordt gehaald en opgeslagen in verschillende vormen, zoals in planten en bomen, in de bodem, in oceanen en in gesteente. Koolstofsequestratie kan helpen om de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer te verminderen en daarmee de opwarming van de aarde te verminderen. Er zijn verschillende manieren om koolstofsequestratie te bevorderen, zoals door het planten van bomen, het verbeteren van landbouwpraktijken en het ontwikkelen van technologieën die CO2 uit de lucht kunnen halen en opslaan. Koolstofsequestratie kan een belangrijke rol spelen in het beperken van de opwarming van de aarde en het behoud van gezonde ecosystemen.

Klimaatverandering (mitigatie)

Mitigatie van klimaatverandering is het proces van het nemen van maatregelen om de oorzaken van klimaatverandering te verminderen en om de gevolgen ervan te verzachten. Dit kan bijvoorbeeld betekenen het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen, het ontwikkelen van duurzame energiebronnen, het verbeteren van energie-efficiëntie, en het aanpassen van landgebruik en infrastructuur aan de gevolgen van klimaatverandering. Het doel van mitigatie is om de opwarming van de aarde te beperken en om te helpen bij het voorkomen van de meest ernstige gevolgen van klimaatverandering.

Klimaatverandering (adaptatie)

Adaptatie bij klimaatverandering verwijst naar maatregelen die worden genomen om te helpen bij het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering, zoals extreme weersomstandigheden en veranderingen in de waterbeschikbaarheid. Adaptatie kan omvatten het ontwikkelen van beleid en strategieën om te helpen bij het beheren van de gevolgen van klimaatverandering, het aanpassen van infrastructuur en gebouwen om ze beter bestand te maken tegen extreme weersomstandigheden, en het ondersteunen van gemeenschappen om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Adaptatie bij klimaatverandering is belangrijk omdat het helpt om de negatieve gevolgen van klimaatverandering te verminderen en om de leefomgeving aan te passen aan veranderende omstandigheden.

Stikstof

Stikstof is een chemisch element met de symbolen N en atoomnummer 7. Het is het meest voorkomende element in de aardatmosfeer, waar het ongeveer 78% van de atmosfeer uitmaakt. Stikstof is onoplosbaar in water en komt vrij in de natuur in de vorm van gas, dat wordt geproduceerd door de vertering van organisch materiaal en door de verbranding van brandstoffen. Het is een belangrijk element voor het leven op aarde, omdat het een bouwsteen is voor eiwitten en andere biologische moleculen en omdat het wordt gebruikt door planten als meststof. Echter, te veel stikstof in het milieu kan leiden tot vervuiling en schade aan ecosystemen.

Wat wordt verstaand onder de stikstofcrisis?

De stikstofcrisis is een term die wordt gebruikt om de huidige situatie in Nederland te beschrijven waarbij er te veel stikstof in de lucht en in het water is. Dit heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid van mensen en voor het milieu, met name voor natuurgebieden en biodiversiteit. De stikstofcrisis is ontstaan doordat er te veel stikstofdioxide in de lucht is gekomen door menselijke activiteiten, zoals het gebruik van fossiele brandstoffen en de intensivering van de landbouw. De overheid probeert de stikstofcrisis aan te pakken door beleid te ontwikkelen om de uitstoot van stikstof te verminderen en door te investeren in duurzame technologieën en landbouwmethoden.