Woordenboek van de Nieuwe Economie (door ChatGPT)
Introductie - 1. Algemene begrippen - 2. Natuur en klimaat - 3. Duurzame energie - 4. Steden en mobiliteit - 5. Landbouw en voeding
Deel 1. Algemene begrippen
Brede Welvaart
Brede Welvaart is een concept dat erop gericht is om niet alleen te kijken naar het bruto nationaal product (BNP) als maatstaf voor welvaart, maar ook naar andere factoren die van belang zijn voor het welzijn van een maatschappij. Dit kan bijvoorbeeld omvatten zaken als de gezondheid van de bevolking, de kwaliteit van het onderwijs, de levensverwachting, het milieu en de sociale cohesie. Het idee is dat een maatschappij pas echt welvarend is als het goed gaat op al deze gebieden, en niet alleen op economisch gebied.
Certificering: BCorp
B Corp is een certificering en een beweging voor bedrijven die zich inzetten voor duurzaamheid, sociale verantwoordelijkheid en het welzijn van hun medewerkers en de gemeenschappen waarin ze opereren. Om een B Corp te worden, moet een bedrijf voldoen aan hoge standaarden op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. De B Corp certificering wordt toegekend door B Lab, een non-profitorganisatie die bedrijven ondersteunt bij het verbeteren van hun prestaties op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bedrijven die de B Corp certificering hebben ontvangen, worden gezien als leiders in duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen en zijn verplicht om hun prestaties op dit gebied jaarlijks te verbeteren.
Circulaire economie
De circulaire economie is een manier van produceren en consumeren die is gericht op het maximaliseren van het gebruik van grondstoffen en energie en het minimaliseren van afval en verlies van grondstoffen. In een circulaire economie worden producten en materialen zo lang mogelijk gebruikt en daarna op een duurzame manier hergebruikt, gerecycled of afgebroken, zodat ze weer als grondstoffen kunnen dienen. Dit in tegenstelling tot de lineaire economie, waarbij grondstoffen worden gebruikt om producten te maken die na gebruik worden weggegooid en verloren gaan. De circulaire economie is een manier om te helpen bij het tegengaan van klimaatverandering en om te zorgen voor een duurzame toekomst door de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen en door de efficiëntie van grondstoffengebruik te verbeteren.
CSRD richtlijn
De Corporate Sustainability Reporting Directive, ook wel de CSRD of de Richtlijn transparantie- en duurzaamheidverslaglegging genoemd, is een Europese wetgeving die bedrijven verplicht om jaarlijks verslag uit te brengen over hun prestaties op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). De CSRD stelt dat bedrijven die op de Europese beurs genoteerd zijn, en bedrijven met meer dan 500 werknemers, jaarlijks verslag moeten uitbrengen over hun prestaties op het gebied van duurzaamheid, inclusief hun impact op het milieu, de samenleving en de economie. Het doel van de CSRD is om te zorgen voor meer transparantie en verantwoording van bedrijven op het gebied van duurzaamheid, en om te werken aan een meer duurzame en verantwoorde toekomst voor de Europese Unie.
Degrowth
Degrowth is een concept en een beweging die zich richt op het verminderen van economische groei en het heroriënteren van de economie op duurzame en eerlijke ontwikkeling. In plaats van te streven naar onbeperkte economische groei, stelt degrowth voor om te focussen op het verminderen van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en het beperken van de uitstoot van broeikasgassen, en om te werken aan een economie die gericht is op het behoud en de verbetering van de leefomgeving en het welzijn van mensen. Degrowth stelt ook voor om de economie te heroriënteren op behoeften in plaats van op winst, en om te werken aan een meer eerlijke verdeling van rijkdom en middelen. Het doel van degrowth is om te werken aan een duurzame en eerlijke toekomst voor alle mensen en voor de planeet.
Donut economie
De donut economie is een concept ontwikkeld door de Britse econoom Kate Raworth. Het is een visuele weergave van een duurzame economie die gericht is op het behouden van een gezonde en leefbare planeet en op het waarborgen van het welzijn van mensen. De donut economie ziet de economie als een cirkel met daarin een gat, dat staat voor de grenzen van wat de planeet aankan en wat nodig is om mensen te laten floreren. De cirkel staat voor de economie die binnen deze grenzen opereert, en die gericht is op het vervullen van de behoeften van mensen zonder de planeet te overschrijden. De donut economie stelt voor om te werken aan een economie die gericht is op het behouden van de planeet en het welzijn van mensen, in plaats van op het maximaliseren van economische groei en winst.
Project Drawdown
Project Drawdown is een onderzoeks- en educatieproject dat zich richt op het ontdekken, communiceren en implementeren van oplossingen voor klimaatverandering. Het project is opgericht door Paul Hawken en werkt samen met wetenschappers, ondernemers en beleidsmakers om te onderzoeken welke maatregelen het meest effectief zijn om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Het project publiceert periodiek een lijst met de 100 meest effectieve oplossingen voor klimaatverandering, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, en biedt ook educatieve middelen en tools om te helpen bij het implementeren van deze oplossingen. Het doel van Project Drawdown is om mensen te inspireren en te informeren over hoe klimaatverandering kan worden aangepakt en om te werken aan een duurzame toekomst.
ESG
ESG staat voor "Environmental, Social and Governance". Het is een term die verwijst naar de drie belangrijkste categorieën waarover beleggers en andere belanghebbenden zich zorgen maken als het gaat om de duurzaamheid en verantwoordelijkheid van een bedrijf.
Groene groei
Groene groei is een benadering van economische ontwikkeling die gericht is op het verminderen van negatieve milieueffecten en het behouden en versterken van natuurlijke hulpbronnen, terwijl tegelijkertijd wordt gezorgd voor economische groei en welvaart. Deze benadering stelt dat economische groei en het behoud van het milieu niet tegenstrijdig hoeven te zijn, maar juist samen kunnen gaan om een duurzame en gezonde samenleving te creëren. Dit kan bijvoorbeeld door het stimuleren van hernieuwbare energie, het verminderen van afval en het bevorderen van efficiëntere productieprocessen.
Groene groei en postgrowth zijn twee verschillende benaderingen van economische ontwikkeling die beide gericht zijn op duurzaamheid en welvaart. Groene groei stelt dat economische groei en het behoud van het milieu niet tegenstrijdig hoeven te zijn en dat het mogelijk is om tegelijkertijd economische groei te behouden en het milieu te beschermen door het bevorderen van duurzame praktijken en technologieën. Postgrowth daarentegen stelt dat economische groei op de lange termijn onhoudbaar is en dat we af moeten stappen van het idee van oneindige groei en in plaats daarvan moeten kiezen voor een ander economisch model dat gericht is op het behoud van natuurlijke hulpbronnen en het welzijn van de samenleving. Dit kan bijvoorbeeld door het bevorderen van een eerlijker verdeling van welvaart en het verminderen van de afhankelijkheid van materiële goederen.
Inclusiviteit en diversiteit
Inclusiviteit en diversiteit zijn begrippen die vaak samen worden gebruikt en verwijzen naar de acceptatie en waardering van verschillende mensen, met hun unieke eigenschappen en achtergronden. Inclusiviteit gaat over het creëren van omgevingen en systemen waarbinnen iedereen zich welkom en gewaardeerd voelt, ongeacht hun afkomst, geslacht, leeftijd, seksuele geaardheid, religie, sociale klasse of andere kenmerken. Diversiteit daarentegen verwijst naar de verscheidenheid aan mensen en achtergronden die samenkomen in een bepaalde omgeving. Inclusiviteit en diversiteit zijn belangrijk voor het behoud van een gezonde en veerkrachtige samenleving, omdat ze bijdragen aan sociale cohesie en het welzijn van alle leden van de samenleving.
Maatschappelijke impact
Maatschappelijke impact is een term die wordt gebruikt om de effecten van een activiteit, project of beleid op de samenleving aan te geven. Dit kan bijvoorbeeld de effecten op de economie, het milieu, de gezondheid van mensen of de sociale cohesie zijn. Maatschappelijke impact kan positief of negatief zijn en kan bijdragen aan het welzijn van de samenleving of juist tot schade leiden. Het is belangrijk om de mogelijke maatschappelijke impact van een activiteit te overwegen voordat deze wordt uitgevoerd om ervoor te zorgen dat de activiteit geen ongewenste gevolgen heeft.
Planned Obselence
Planned obsolescence, ook wel bekend als gebouwde tijdelijkheid, is een strategie waarbij producten opzettelijk zijn ontworpen om na verloop van tijd te verouderen of te vervallen, zodat consumenten ze zullen vervangen door nieuwe producten. Dit kan bijvoorbeeld door het gebruik van onbruikbare materialen of onderdelen die moeilijk te repareren zijn, of door het beperken van de beschikbare onderdelen of updates. Deze strategie kan worden toegepast om de verkoop te stimuleren en om bedrijven te helpen om meer winst te maken. Planned obsolescence wordt vaak bekritiseerd vanwege de negatieve effecten op de milieu en de economie, zoals afvalbergen en verspilling van grondstoffen.
Postgroei
Postgroei is een concept dat verwijst naar een toekomstige economie die is losgekoppeld van economische groei. In plaats van te streven naar onbeperkte groei, stelt postgroei voor om te focussen op het behouden van een gezonde en leefbare planeet en het waarborgen van het welzijn van mensen. Postgroei stelt voor om te werken aan een economie die gericht is op het bevredigen van behoeften in plaats van op het maximaliseren van winst, en om te werken aan een meer eerlijke verdeling van rijkdom en middelen. Het doel van postgroei is om te werken aan een duurzame en eerlijke toekomst voor alle mensen en voor de planeet.
Sustainable Development Goals
De Sustainable Development Goals (SDG's), ook wel bekend als de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (DO), zijn een reeks doelstellingen die door de Verenigde Naties zijn opgesteld om wereldwijde duurzame ontwikkeling te bevorderen. De doelstellingen zijn opgesteld in 2015 en lopen tot 2030. De SDG's omvatten 17 doelen, die allemaal gericht zijn op het bevorderen van duurzame ontwikkeling op verschillende gebieden, zoals armoedebestrijding, gezondheid en welzijn, klimaatverandering en duurzame stedelijke ontwikkeling. De doelstellingen zijn bedoeld om te helpen bij het bepalen van prioriteiten en inspanningen op het gebied van duurzame ontwikkeling, en om landen en organisaties te helpen bij het opstellen van plannen en beleid om deze doelen te bereiken.
Trueprice
True price verwijst naar de echte of ware prijs van een product of dienst, inclusief de sociale en milieu-kosten die zijn gemaakt tijdens de productie en het gebruik ervan. Dit kan bijvoorbeeld omvatten de kosten van waterverontreiniging, luchtverontreiniging en afvalverwerking, die vaak niet worden meegenomen in de marktprijs van het product. True price kan bedrijven en consumenten helpen om de echte kosten van hun keuzes in kaart te brengen en om te werken aan duurzame en verantwoorde aankopen.
Veerkracht (Reslience)
Veerkracht in de context van economie verwijst naar de vermogen van een economie om te reageren op verstoringen en te herstellen van deze verstoringen. Dit kan bijvoorbeeld verwijzen naar de capaciteit van een economie om te blijven functioneren tijdens een recessie, of om snel te herstellen van een financiële crisis. Veerkracht kan ook verwijzen naar de flexibiliteit van een economie, bijvoorbeeld door het aanpassen van productie en consumptiepatronen aan veranderende omstandigheden. Het bevorderen van veerkracht is belangrijk om te helpen bij het voorkomen van economische schokken en om ervoor te zorgen dat een economie snel en effectief kan reageren als er toch verstoringen optreden.
Waardecreatiemodel
Het waardecreatiemodel kan worden gebruikt om te meten hoe een bedrijf waarde creëert voor de maatschappij en het milieu, en om te zien hoe het bedrijf presteert op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Bij MVO gaat het erom om te werken aan duurzame en verantwoorde manieren van ondernemen, en om te zorgen dat een bedrijf niet alleen winst maakt, maar ook bijdraagt aan een beter leefmilieu en een eerlijkere samenleving. Het waardecreatiemodel kan helpen om te meten hoe een bedrijf presteert op het gebied van MVO, bijvoorbeeld door te kijken naar hoe het bedrijf omgaat met milieu-uitdagingen, hoe het werkt aan eerlijke handel en arbeidsomstandigheden, en hoe het bijdraagt aan het welzijn van de gemeenschap waarin het opereert. Het waardecreatiemodel kan bedrijven helpen om hun prestaties op het gebied van MVO te verbeteren en om te werken aan een duurzame en verantwoorde toekomst.